Selçuklu devleti

Selçuklular ve tarikatlar

Anadolu Selçuklu devleti tarihi, kardeşler kavgası yüzün den dağılmıştı.

KAYIN PETERI OLAN, ÇAKA BEYİ(yemek ziyafetinde,içkisine zehir katılarak) ÖLDÜREN KILIÇ ASLAN DA,SONUN DA KAYBETMIŞTI.

Çaka Bey,İlk Olarag Donanma Dezgahini(Ege'de) kuran Asker Devlet Adamıydı.

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ (1077-1308)

Anadolu’nun fethiyle görevlendirilen komutanlardan Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İznik'te kurul muştur.

Devleti güçlenince, bağımsız yaşamak isteklerini gösterdi, güneyde Ermenilerin elinden Çukurovayı,daha sonrada  Antakya ve çevrelerini,ele geçirdi.

TAHT,MAKAM KAVGALARI

Suriye taraflarında Melikşah'ın kardeşi,Tutuş ile giriştiği savaşı kaybetti.

I. Kılıç Arslan babasının yerine geçerek Anadoluda birliği sağladı.

Bizans'ın tahriklerine(özel mektup göndermiştiler,o mektubu(şimdilik buraya almıyoruz.yhy) kapılarak Çaka Beyi öldürttü.

HAÇLI ORDULARINI BİR ARAYA GETİREN, PAPST PİPUS,"KUTSÎ KUDÜS'Ü GAVURLARDAN KURTARILMASI" ÇAĞRISINDA BULUNMUŞTU.

Haçlı ordularının ilerlemeleri karşısmda İznik yörelerini savunamıyacağını anlayıp merkezi Konya'ya taşımıştı.

I.Haçlı savaşlarında ilk kez vur kaç taktiği uygulayarak Haçlı ordularına önemli kayıplar vermiştir, ayrıca Anadolu'nun çeşitli yerlerinde Haçlı ordularma karşı durmaya çalıştı isede Haçlıların ilerleyişini durduramadı, bu savaşlarda Danişmentliler,I.Kılıç Arslan ile birlikte savaşmıştı.

I.Kılıç Arslan,babası gibi Büyük Selçuklu topraklarını ele geçirmek istiyordu.

Kayseri ve Ankara'yı Bizans'tan aldıktan sonra güneye yöneldi.

Selçuklu komutanı Çavlı ile Habur ırmağı kıyılarında savaşa tutuştu ve ırmakta boğularak öldü.

► Yerine geçen 1. Mesud zamanında II. Haçlı seferi başlamıştır oğlu II. Kılıç Arslan ile birlikte bu seferleri önledi.

Haçlılar bu sefer sonunda Anadolu yu geçemeyeceklerini anladılar.

► İ. Mesud döneminde Türk birliği yeniden sağlanmış, Alman ve Fransız orduları mağlub edilmiştir.

► İlk bakır para bu dönemde basıldı.

II. Kılıç Arslan Danişmentliler ortadan kaldırdı.

Anadolu’yu Haçlı ordularıyla ala-mıyacağmı anlayan Bizans imparatoru kendi ordularıyla Anadoluya yürüdü.

Miryakefalon Savaşı (1176)

Nedeni: Haçlı seferlerinin Anadolu Selçuklu Devleti’ni zayıflatmasını ve yıpratmasını fırsat bilen Bizans imparatorluğu, son çabalarla Türkleri Anadolu’dan atmak istemesi,

Sonucu: Savaşı Anadolu Selçuklu devleti kazandı.

Önemi; Bizans’ın Anadoluyu geri alma ümitleri sona ermiş,Anadolu'nun bir (müslüman)Türk yurdu olduğu kesinleşti.

(Anadolu'da,Hristiyan,Şamanist Türkler zaten vardı.)

► İlk kez altın ve gümüş paranın kullanılması ekonomik hayatın canlı olduğunu gösterir.

I. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Anadolu Selçuklu devleti genişleme sürecine girdi, Antalya ele geçirildi, ticari ilişkiler kuruldu.

Taht mücadelesinden üstün çıkan, I. İzzettin Keykavus,Kıbrıs ile ticari anlaşma yaptı.

Sinop ve Kastamonu'yu alarak limanı geliştirdi. Karadenizde, ticareti canlandı...

I. Alaaddin Keykubad zamanı Anadolu Selçuklularının en parlak dönemidir.

a) Mengücek beyliğine son verilerek bu bölgede birlik sağlandı.

b) Devlet en geniş sınırlarına ulaştı.

c) Alanya alınarak,Tersane kuruldu denizciliğe önem verildi.

d) Anadolu'da ticaret gelişti.

e) Moğol Tehlikesine karşı şehirler onarıldı,Eyyübilerle anlaşma yapıldı.

f) Batı ve Akdeniz kıyılarına Türkmenler yerleştirildi.

Osmanlı Kayı boyu Söğüt'un,Domaniçe yerleştirildi.

g) Yeni yollar yapıldı,kervansaraylar ve güvenlik merkezleri kuruldu.

* 1230 yılında Moğol tehlikesine karşı, Harsemşahlarla(Pers,Acemler) ittifak kurulmak istendi ise-de, Harzemşahlar Anadolu'ya girerek Ahlatı tahrip ettiler.

Yassıçimen savaşında I. Alad-din Keyku bad,Celalettin Harzemşahı yendi.

(Celallettin,Acemler,Celaliler Alivileri,olmalıydı.yhy)

I. Alaaddin Keykubad ölünce,devlet zayıfladı parlak dönem sona erdi.

II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Anadolu Selçukluları dağılma dönemine girdi.

Devletin çöküşü ve dağılma sebeplerin başında;

a) II. Gıyaseddin Keyhusrev'in babası gibi otoriter,yetenekli olmaması,gösterilmektedir.

b) Yönetimde Vezirin,sözi geçen yetkilerin,kendi menfaatina yönelik kararlarla,bazı güçlü komutanları öldürtmeleri veya görevden uzaklaştırmaları,hataların işlendiği.

c) Harzem beylerine iyi davranılmaması, ve Doğu'nun Moğollara açık hale gelmesi...

d) Sosyal-İçtimaî ve iktisadî- ekonomik-sebeplerden dolayı,Doğu'da ayaklan maların çıkması, Baba İshak ayaklanmasını,bastıran orduların yıpranması(Ordu ile halk arasına sokulan fitnelikler)

e) Kalelerin onarılmaması,şehirlerin tahkim edilmemesi,geliştirilmemesi.

f) Moğolların yukarıdaki gelişmeleri fırsat bilerek,Anadolu'ya girmeleri.

(Moğol,Cengiz Han," Bana islâmiyeti öğreten bir âlim(heyet) gönderin" diye elçiler göndermişti,Bağdat Vezir'ine. O da gelen heyeti,"casus" diye idam ettirmişti.Bunun üzerine fitıran Cengiz Han,Bağdatı yakıp yıkmıştı.)

(Bunun uzun tarihî kikayesini bir sayfamızda aktarmıştık;zamanımız olursa,yeniden sayfalarımıza alabiliriz.)

► Baba İshak ayaklanması önemli bir ayaklanmadır (Babailer ayaklanması da denir) Kösedağ savaşı öncesinde Adıyaman ve Maraş bölgelerinde başlamış,Tokat ve Amasya çevresine de yayılmıştı.

*Kösedağ Savaşı (1243)

Sebepleri; Moğolların Anadoluyu ele geçirmek istemeleri.

(Yukarda aktardığımız sebeplerden dolayı)

Sonuçları;

a) Sivas yakınlarında Kösedağ'da,yapılan savaş kaybeden Anadolu Selçukluları,Türk birliğini koruyamadı

b) Anadolu(kismen) Moğol egemenliğine girdi.

c) Kardeş kavgası sonrasında,Anadolu Selçuklu devleti dağılmaya başladı.

Savaş sonrasında devletin başına Moğollar tarafından kukla sultanlar getirildi,taht mücadeleleri başladı,Anadolu tamamen Moğol tahakkümü altına girdi.

( Bu,"bizdensin",modası bugün de geçerlidir.Rusya ile yakılaşırken,sözde mütefik USA-ABD'ler ile tartışamaların devam etmesi,gibi)

II. Mesud’un ölümü ile devlet tamamen yıkılarak Türkiye Tarihinin üçüncü dönemi olarak adlandırılan Anadolu Türk Beylikleri dönemi başlamıştır.

► Anadolu Selçukluları döneminde Ahi (Ahi Evren)adı verilen esnaf teşkilatlari kuruldu. Bunlara Avrupada Lonca adı verilir. Ahi teşkilatı, ticaret hayatının canlılık kazanmasında önemli role sahiptir.

► Bu dönemde birçok sosyal tesisler kur-ludu. İmarethaneler (Aşevi) yoksul ve öğrencilere yemek verirdi. Zaviye, Han ve Kervansaraylar, şehirler arasında yolcu ihtiyaçlarını karşılardı.

Şifahanelerde, sağlık hizmetleri verilirdi. Bütün bu tesislerin masrafları Vakıflar aracılığı ile karşılanırdı.

(...)

BÖLGE İLE,KISA BİR İLAVE YAPARSAK..

...Türkler müslüman olduktan sonra,Abbasilerin baş şehri olan Bağdat'a göç edenler vardı. Hifelerin bir kismi Türk Cariyelerle evlenmiş,çocukları olmuş,bazıları da Halife olmuştu.Genellikle Türk nüfusu, Musul,Kerkük,Erbil ve Süleymaniye'de çoğalmıştı.

(Halife Reşad'ın hanımı Türkan da Türk asıllıydı.Cengiz han,”Bana müslümanlığı öğretecek bi ulema gönderin “diye heyet göndermişti.Halife Raşıd,gelen heyeti “casus” diye idam ettirmişt.Artık daha savaşmayacağını annesine söz vermiş olan Cengiz Han,bu olayın ardından,adeta çıldırmıştı.Bağdat'i “Size demokrası,hürriyeti getiriyoruz” diye binbir yalanla,Irak'ı işkal eden (USA-ABD'gibi) Cengiz de,yıkıp, yakmıştı.M.Ali)

Daha sonra,bölge deki Arap ülkeleride Türklerden oluşan bir askeri birlikler kurmak istiyorladı. Tükler,displinli ve dirist davranıyorlardı.

(...)

Kuzey Irakta ki Türkler,Abbasilerden sonra Selçuklu Devletine tabii olmuşlardı.70 yaşındaki Tuğrul Bey Irak'ı fet etmiş,Bağdat Halıfesi tahtını koruya bilmek için,14 yaşındaki kızı Sidde Hatun'u 70 yaşındaki Tuğrul Bey le evlendirmişti.

Bir ara Iran(Acem)lerin idaresine giren Irak,Kanuni Sulatan Süleyman zamanında,yeniden Osmanlı toprağına katmıştı.

Birinci cihan harbinden sonrada,İngiliz fitneliği devreye girmişti. İngilterenin korkusu,Türklerin yeniden buralar hakimiyeti ile,petrol ve yer altı kaynaklarını,keybetmemek için entrikalar vevirmişti.

Tarihi akış içinde,Kuzey Irak'taki Türk bölgeleri Musul,Kerkik,Erbil,Süleymaniye'nin Miask-i Milli”Milli yemin) sınırları içinde bulunduğunu,Türkiye'nın burayı kurtarmak için,Lozanda çok çırpınmıştı” Lahet Yüksek mahkemesine baş vurulmuştu,” Mahkeme,aleyhimize karar verince,Türkiye refanduruma gidelim deyindec,meşhür Lord Curzon,” oradaki halk cahildir,refarndurumdan ne anlar,sandıkları başımıza geçirirler “diyerek,refonduruma yaklaşmamıştı. Refondarum yapılsaydı,oradaki nüfus çoğunluğu Türktü.Türkiye'yi isteyeceğini biliyordu.

(...)

Konu uzun.Selçuklu Devleti,deyince,bugünde hâlâ aktuelliğini koruyan Irak işkaliyeti,ve Suriye olayları, geçmişteki yaşanmışları katırlattı bize.

(Bir zamanalar,ABD leri,1958 yılında, 2.dünya savaşından sonra,Sovyetlerin yayılmasına karşı,Türkiye'den Suriye'yı işgâl edin” tavsiyesinde bulunmuş,NATO da buna yeşil ışık yakmıştı.

(...)

Mehrüm,Alpaslan Türkeş'ın hatıralarınadan,aktarma.)

* * * 

Elbetet dahası da vardıya,biz kısaca aktardık.Yeniyurt Tarih.