Hemşin'li damad Mehmet Ali Paşa

Rize,Hemşin'e ,adına,faydalı yatırımlar yapılabilinirdi.

180.SADR-İ ÂZAM, HEMŞİN'Lİ,DÂMÂD MEHMET ALİ PAŞA

Sultan II.Mahmud'un kızı Adile Sultan'la ev lenmişti.

Çok sevdiği eşi Adile'den dört kız çocuğu ol muştu.Ardı ardına, 4 kız çocuklar ını kaybeden Adile Sultan,çok sevdiği eşi , Mehmet Ali Paşa'yı da genç denilebilecek yaşta,kayabedince,çok sarsılmıştı.

KENDİNİ VAKIF İŞLERİNE ADAMIŞTI

Bu sebep ten olsa gerek, kendine acılardan başka Bir şey vermeyen,bu Saraydan ayrıl maya kafasına koymuştu.Kendisini vakıf işlerine vermiş,acılarını dergâhta unutma ya,kâderin cilvesindeki,sırlara ulaşmaya çalışıyordu...

Sultan Hanımların,Sarayın dışında yaşan ması,siyasî ve ebedî açıtan yasaktı.Buna rağmen,Sarayı,1868 senesinde terk etmişti, Adile Sultan...

Osman oğulların'dan Türk Devlet-i Âliyyesi'ne (İmparatorluk) prenses lerine, ”Sulatan” denilir. Dasburg Hânedâni (Avusturya ve Yukarı Bavyera)İmparatorluk prenseslerine, "arşıdüşeç",Roman ve Ruslar ise,Perenses lerine "grandüşeş" derlerdi.İran,Türk ve Timuroğulları prenseslerine,”Beğ im”dedikleri, gibi.

(İstanbul'da yatmakta olan Dâmâd Mehmet Ali Paşa'nın  kabrı yanda.Foto;M.Ali)

Sultan olmak için,illaki babasının Padişah olaması gerekmezdi. Babsı Osmanoğlularınd an olması lazımdı.Annesi Osman oğlu-ları'n dan "Sultan"olan,babası Şehzâde olmayan prenseslere,Hanım Sultan ”denirdi.Sultanlar,şehzâdelerle birlikte “Hânedan âzâsı-üyesi, sayılır dı.Ancak,Hanım Sultanlar,ancak,”Hânedan mensûbu” sayılırlar dı. Sultan unvanında olanlar,İmparatorlık tahtına çikamazlardı.Tahta geçebilmek için,illaki Osman Gazı'nın sulbünden -neslin den-erkek Şehzade olması lazımdı.Fransa,Almanya,gibi bazı batı Ülkalri'nde de,tahta sadece erkekler geçerdi. Rusya,İngiltere,Hollanda,İspanya, Portekizigibi bazı ül kelerin Prenseslerde tahta çıkarılıyordu.Hem siyası iktidarin, hemde kiliselerin başı olarak, "Hüküm dar kraliçe / İmparatoriçe" olarak tanımlanır dı.Bugünde,hâlâ,İngiltere, Hollanda, İşveç,Marok ve bv. Memleketle rinde,bu uygulamalar devam eder.Kadınların tahta geçirilmesi,Türk külütürünü de çok etkilediği inkar edilemzdi. Selçukluoğlulari,yani müslümanlık devri ve de islâm öncesi de,Türklerde soyluluk şarttı.Yoksa Hük ümdar olanmazdı.

MÜLKİYELİ DÂMÂTLA PAŞALAR

Selçuklu veya Osmanlı Sultanları,genelde,Anadolu beylik prensleri,Osmanlı devletini kuruluşanda,birlikte oldu k ları, ailelerin çocukları ile evlendirilirdi.Ancak,16 yy.larda,Anadolu eyliklerinde,ala cak-verecek kız kalmayanca,sıradan Türkmenaile, hânedan larını, sıradan devlet görevlileri halıne getirdi.Hulasa,Mülkiye ve askeri görevlisi,sadrâzam olsa bile,hapis,müsâdere,sık olararkda idamla cezalanabilirdi.İlmiye sınıfına idam ve hapis cezası verilmiyordu. Osmanlı,kafasını alamadığı-kes tiremedığı erkeğe Hânedan kızı vermezdi.Sultanlar,kocası dâmâd çok kez eyaletlerde görevli oldu ğu halde asla onunla gidemez, İstanbuldaki sarayda oturdu.Bazı istisnalarda vardı. Osmanoğlularında, şehzâde idamları olduğu halde, Hiçbir Sultan ne öldürülmüş,ne zehirlendi, nede sûikaste uğramıştı.Dâmâdlar, resmî unvanları ile,prenslik statüsüne alınan Sultan-lar eşleri, zevceleri Sultanların saraylarında,sâhil sarayların da,yalı,köşklerinde yaşamaya mecburdular. Eşleri,Sultanları asla kendi evlerine,konaklarına götüremezlerdi.Sultanlar,arzû ederlerse, kocalarına tek bir cümle soy lemeden boşayabilirlerdi.Hanım Sultanlar, babaları dâmâd'lar gibi, prens statüsünü alırlardı.Eşleri ve çocuklarıda asla Prens,Prenses unvanlarını almaz, kullanamaz lardı.Osmanlı düzeninde,asıl,soylu luk aranırdı.Hânedan dâmâd'lığına seçilenler,vezir-maraşal- rütbesinde değilse, evlenirse,bu rutbe veri lirdi.1908 de Avrupa sisteminde görülen, adetler de,görülmeye başlanmıştı.

HEMŞİN'Lİ DÂMÂD MEKEHMED ALİ PAŞA DA MÜLKİYEDENDİ...

180.Sâdr-i âzam,Dâmâd Mehmed Ali Paşa,Sadr-i Âzam'lığa (Padişahın vekili) 3.10.1852'den,14.5. 1853' kadar,yedi ay oniki gün görev yapmıştı.Başarasız diye,tartışmalarına ardından,Sadri-i Âzam 'lığı,Mustafa Nail Paşa'ya bırakmıştı.14.5.1853-10.7.1973. Çocukları,çok sevdığı hanımı,sıyası kavga,kıskançlık,çekişmeler yüzünden,iki ay gibi,kısa bir ayrılıktan sonar,yeniden,Sadr-i âzam olmuş tu.10.7.1853-22.5.1854 vede-TC.'nim 8.Cumhurresisi, Süleymen Demirel'in,iktidara,(Başbakanlığa) 7 defa – şapka-fötör'ünü alip-gidip,geldiği gibi)M.Ali Paşa da,-6.8.1857-22.10.1857' tekrar Sadr-i âzam olan, Hemşin'li,Dâmâd Mehmed Ali Paşa,bu makamda,tamıtamına,bir yıl,üç ay,dört gün,kalabilmiştı.Mekâni Cennet olsun,diyelim.

RİZE VE HEMŞİN DERNEK,VAKIFLARI HAK TALEP EDEBİLİRLERDİ

Genç yaşta vefat eden,Mehmed Ali Paşa,arkadan bir çok,saray, köşkler ve hayır vakıfları,araziler bir akmıştı.Rize,Hemşin Vakif, Cemiyet,dernekler,Osmanlı arşıflarını,tarayabilen,yazıları çözebilen ele manlara ihtiyaç vardı.Mehmed Ali Paşa'nın arkada biraktiği, mal-mümklerini araştırarak,hemşeri mi rası taleb edilebilinir, Rize,Hemşin'e ,adına,faydalı yatırımlar yapılabilinirdi. Velhasil, hemşerileri,Mehmed Ali Paşa'nın gasp edilen mülkleri,kurtara bilinirdi.

DÜNYA DA BENZERİ OLMAYAN (İlklerden)SÜRGÜNLER!..

Bizden,hatırlatması.Dünyada,eşi benzeri pek olmayan,bir uygulama ile,yurt dışına sürülen,Osmanoğluları Hânedanlarından,bir silsile,toplu halde... Yazık.Bu devletin yakası iki olurmuydu?

Hele şükür ki, AKP iktidarı çok şeyleri düzeltti. Daha öncer rahmetli Adnan Menders ve Turgut Ozal başlatmıştı.

Mehmet Ali Yeniyurt) 18.7.2019